Z Kraju: Zmiany w prawie rodzinnym – będą natychmiastowe alimenty!

W przygotowanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości założeniach reformy prawa rodzinnego znalazły się natychmiastowe alimenty, ochrona najmłodszych przed przemocą i skuteczne egzekwowanie prawa dziecka do kontaktów z rodzicami.

Podczas konferencji prasowej, która odbyła się w ubiegły wtorek w Ministerstwie Sprawiedliwości, mówiono o działaniach, które mają na celu zwiększenie ochrony dzieci. Minister Zbigniew Ziobro przypomniał, że wprowadzone w 2017 roku zmiany w egzekwowaniu obowiązku alimentacyjnego, przyniosły spektakularny sukces.

„– Dobro dziecka jest najważniejsze. By skutecznie o nie zadbać, przygotowaliśmy projekt przepisów o alimentach natychmiastowych. To prawdziwa rewolucja w dobrym tego słowa znaczeniu” – mówił Minister Sprawiedliwości.

Przyspieszone alimenty

Kontynuacją działań z 2017 roku są kolejne zmiany w prawie. Tym razem będzie to nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz niektórych innych ustaw, która przyspieszy procedurę przyznawania alimentów.

Obecnie sprawy o zasądzenie alimentów trwają miesiącami. Procedura przyznawania alimentów natychmiastowych ma trwać zaledwie kilkanaście dni. Uzyskanie alimentów natychmiastowych będzie możliwe dzięki maksymalnemu uproszczeniu formalności:

• ubiegający się o alimenty będą mogli składać pozew na gotowym formularzu dostępnym w Internecie;
• jest on łatwy do wypełnienia – większość ubiegających się o alimenty dzięki temu uniknie wydatków na profesjonalnych pełnomocników;
• poza odpisem aktu urodzenia dziecka do pozwu nie dołącza się dowodów.

Wysokość świadczeń

„– Ta formuła nie wyklucza ubiegania się o alimenty według dotychczasowych reguł. Chodzi o przełom w sytuacji dziecka, które nie może ponosić konsekwencji tego, że rodzice się rozstają. Dzięki alimentom natychmiastowym nie będzie trwającej nieraz wiele miesięcy „dziury czasowej”, w której nie udaje się ściągać pieniędzy na utrzymanie dziecka” – podkreślił minister Zbigniew Ziobro.

Jak informuje resort, wysokość alimentów będzie zależna od minimalnego wynagrodzenia za pracę i liczby dzieci w rodzinie, a to pozwoli precyzyjnie ustalić świadczenie. Przy jednym dziecku stawka alimentów natychmiastowych wynosiłaby 21 proc. minimalnego wynagrodzenia, przy dwojgu – 19 proc., przy trojgu – 17, przy czworgu – 15 i przy pięciorgu oraz większej liczbie dzieci – 13 proc.

„Na dziś alimenty natychmiastowe wynosiłyby (netto):

• przy jednym dziecku – 588 zł;
• dwoje dzieci – 532 zł na każde dziecko;
• troje – 476 zł na każde dziecko;
• przy czwórce dzieci –  420 zł na każde dziecko;

• pięcioro i większa liczba dzieci – 364 zł na każde dziecko.”

Istotne jest przy tym, że uzyskanie alimentów natychmiastowych nie zamyka drogi do domagania się w przyszłości wyższej kwoty alimentów na podstawie dotąd obowiązujących przepisów. Zachowana zostanie możliwość odwołania się od alimentacyjnego nakazu zapłaty.

Alimenty do 25. roku życia

W projekcie przewidziano wygaśnięcie alimentów na dziecko (poza dzieckiem z orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności) z chwilą ukończenia przez nie 25. roku życia. Jednak, jeżeli zaistnieją ku temu wyjątkowe okoliczności, z powodu których dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, sąd na żądanie uprawnionego przedłuży obowiązywanie świadczenia.

Rodzinne postępowanie informacyjne

Kolejną zmianą ma być wprowadzenie rodzinnego postępowania informacyjnego. Ma ono poprzedzić sprawy rozwodowe czy te o separację. Strony będą miały możliwość spotkania na neutralnym gruncie. Rodzinne postępowanie informacyjne ma dotyczyć jedynie spraw, w których małżonkowie mają wspólne, małoletnie dzieci. Będzie ono bezpłatne. Z postępowania takiego zostaną wyłączone sprawy, w których jeden z małżonków znęca się nad rodziną.

„Jego celem jest pojednanie małżonków, ale jeśli nie będzie to możliwe, to ma doprowadzić do tego, aby rozwód lub separacja przebiegły przed sądem w miarę sprawnie i bezkonfliktowo, ze szczególnym uwzględnieniem dobra dzieci. Ma dać małżonkom czas na wyjaśnienie wszystkich problemów i wypracowanie uzgodnień w sprawach dzieci, których dobro jest najważniejsze.” – informuje Ministerstwo Sprawiedliwości.

W postępowaniu główną rolę odegrają mediatorzy. Uzgodnią oni warunki rozwodu, kwestie opieki nad dziećmi i wysokość alimentów. Dzięki temu rozwód przebiegnie sprawnie. Większość spraw rozwodowych, w których wcześniej uczestniczyli mediatorzy, trwa kilka miesięcy. W przypadku rozwodu bez mediacji sprawy ciągną się nawet kilka lat.

Ochrona dzieci przed przemocą

Sądy rodzinne będą miały obowiązek zawiadamiania prokuratury o prowadzonych przez siebie sprawach, które dotyczą wszczętych z urzędu postępowań o ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej. Chodzi o sytuacje, w których gdy zachodzi podejrzenie zagrożenia dobra dziecka.

„Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego w tym zakresie to wspólna inicjatywa Ministerstwa Sprawiedliwości i Prokuratury Krajowej, wynikająca z prokuratorskiej praktyki. Jest odpowiedzią na przypadki drastycznych przestępstw przeciwko dzieciom.” – podaje resort.

Włączenie w odpowiednim momencie w takie działanie prokuratury będzie wzmacniało ochronę dobra dziecka i pozwalało na podjęcie działań zapobiegających tragediom.

Reforma zakłada ponadto, że w sprawach rodzinnych dzieci będą wysłuchiwane w przyjaznych pokojach, zapewniających im swobodę wypowiedzi i poczucie bezpieczeństwa.

Obowiązkowe badanie DNA

Projekt wprowadza także obowiązek badania kodu genetycznego w sprawach o ustalenie pochodzenia dziecka. Dzięki nowelizacji w takich przypadkach możliwe będzie nałożenie grzywny lub doprowadzenie osób zobowiązanych do poddania się badaniu DNA. Zdaniem Ministerstwa, zdyscyplinuje to uczestników postępowania i usprawni je, co posłuży dobru dziecka.

„– To kolejny i nie ostatni projekt, dzięki któremu wzmacniamy pozycję rodziny. Te kompleksowe działania chronią szczególnie dzieci, bo te nie mogą cierpieć, gdy rodzice uchylają się od wykonywania swoich obowiązków.” – powiedział Podsekretarz Stanu Marcin Romanowski, który nadzorował prace nad nowymi rozwiązaniami.

Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości