Na podstawie obowiązującej od kilku dni ustawy ratownicy medyczni otrzymali dodatkowe uprawnienie. Mogą oni stwierdzić zgon pacjenta, w przypadku gdy dojdzie do niego w trakcie akcji medycznej. Nowe przepisy tworzą także m.in. rejestr ratowników medycznych oraz samorząd tej grupy zawodowej.
Ustawa o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych z 1 grudnia 2022 r. weszła w życie 22 czerwca 2023 r.. Akt prawny wprowadził wiele nowych regulacji.
Zgodnie z nowymi przepisami, ratownicy medyczni mogą stwierdzić śmierć pacjenta. Z tego uprawnienia skorzysta „kierownik zespołu ratownictwa medycznego, jeżeli zgon nastąpił w trakcie akcji medycznej”.
Ustawa wprowadza również samorząd ratowników medycznych. W myśl nowych przepisów przynależność do tego organu jest obowiązkowa. Instytucja ma być niezależna w wykonywaniu swoich zadań i podlegać wyłącznie przepisom prawa. Jednostką organizacyjną samorządu jest, składająca się z wpisanych do rejestru ratowników medycznych, Krajowa Izba Ratowników Medycznych. Samorząd m.in. sprasowuje pieczę nad wykonywaniem zawodu ratownika medycznego i reprezentuje – a także chroni – interesy tej grupy pracowników. Ponadto może również pozbawić prawa wykonywania zawodu czy też prowadzić postępowania w kwestii odpowiedzialności zawodowej ratowników medycznych. Organami samorządu są pełniące czteroletnią kadencję: Krajowy Zjazd Ratowników Medycznych, Krajowa Rada, Komisja Rewizyjna, Sąd Dyscyplinarny, Wyższy Sąd Dyscyplinarny oraz Rzecznik Dyscyplinarny. To Krajowa Rada będzie reprezentować samorząd ratowników medycznych wobec m.in. instytucji państwowych, samorządowych i sądów.
Powstanie rejestr ratowników medycznych
Prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego przyznaje Krajowa Rada Ratowników Medycznych. Zgodnie z przepisami ratownikiem medycznym może zostać osoba, która m.in. posiada: pełną zdolność do czynności prawnych, stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu ratownika medycznego, znajomość języka polskiego w mowie i w piśmie w zakresie niezbędnym do tej pracy, prawo wykonywania zawodu ratownika medycznego. Ponadto musi ona posiadać wymagane w ustawie wykształcanie, dyplom czy też kwalifikacje, a także nie być skazana wyrokiem za umyślne przestępstwo.
W myśl nowych przepisów powstaje także rejestr ratowników medycznych, którego administratorem będzie Krajowa Rada Ratowników Medycznych. Każda osoba, która otrzyma prawo wykonywania tego zawodu będzie wpisywana do ewidencji. Rejestr ma stanowić narzędzie analityczne, które pozwoli m.in. na uzyskanie aktualnych informacji o liczbie ratowników medycznych.
W akcie prawnym znalazły się także zapisy dotyczące kształcenia ratowników medycznych. Będą oni mogli edukować się nie tylko na studiach pierwszego, ale także drugiego stopnia – przygotowujących do zawodu. Oprócz studiów magisterskich ratownicy będą mogli przystąpić do szkolenia specjalizacyjnego, zakończonego egzaminem państwowym. Przedstawiciele tej grupy zawodowej, w myśl przepisów nowej ustawy, mogą skorzystać z sześciu dni płatnego urlopu szkoleniowego.
W ustawie uregulowano również kwestie dotyczące odpowiedzialności zawodowej ratowników za naruszenie zasad etyki oraz przepisów.
Warto dodać, ze w myśl wcześniejszej wersji rozporządzenia w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego, ratownicy mieli także od 22 czerwca mieć znacząco poszerzone uprawnienia. Lista przeprowadzonych przez nich czynności była rozszerzona m.in. o możliwość wykonywania intubacji dotchawicznej, wentylacji nieinwazyjnej, zakładania sondy żołądkowej. Ratownicy, zgodnie z wcześniejszymi planami, mogliby także podawać pacjentom nowe leki takie jak dopamina, ketamina czy dobutamina. Ostatecznie jednak nie wprowadzono zmian, gdyż treść finalnie opublikowanego rozporządzenia jest tożsama z dotychczas obowiązującym.