Był wynalazcą lampy naftowej i pionierem petrochemii.
Ignacy Łukasiewicz – jeden z Patronów Roku 2022 w Polsce – przyszedł na świat 8 marca 1822 w podtarnowskiej wsi Zaduszniki. Wywodził się szlachty, miał domieszką krwi ormiańskiej, był synem powstańca kościuszkowskiego. Naukę w gimnazjum musiał przerwać z powodów finansowych i jako 15-latek zatrudnił się w składzie aptecznym w Łańcucie, a potem Rzeszowie. Od 1841 roku związany z patriotyczną konspiracją (Towarzystwo Demokratyczne Polskie), uwięziony we Lwowie przez władze austriackie, kilka lat pozostawał pod nadzorem policyjnym. Od roku 1848 pracował w głównej aptece Lwowa należącej do Piotra Mikolascha, który zapewnił zdolnemu praktykantowi studia uniwersyteckie w Krakowie i Wiedniu.
Legitymując się już stopniem magistra Łukasiewicz badał przydatność farmaceutyczną ropy naftowej. W roku 1852 razem z Janem Zehem opracował metodę jej frakcjonowanej destylacji (w trakcie tych prac dokonał rekonesansowego objazdu podkarpackich terenów roponośnych). Najcenniejszym z uzyskanych w niej produktów była nafta. Okazała się przydatna do celów oświetleniowych.
Łukasiewicz zaprojektował odpowiednią lampę, którą skonstruował lwowski blacharz nazwiskiem Bratkowski. Zastosowano do oświetlenia lwowskiego szpitala (bezpośrednim powodem była potrzeba dokonania nocą pilnej operacji chirurgicznej). Pół roku później Łukasiewicz wraz z Zehem uzyskali w Wiedniu patenty na: „ropę naftową tak na drodze chemicznej oczyszczoną, że nadaje się do bezpośredniego użycia do celów technicznych i na produkcję świec parafinowych”.
Wynalazek był dla Łukasiewicza wstępem do wydobycia i przetwarzania ropy naftowej. Przeprowadziwszy się do Gorlic, założył w roku 1854 – wspólnie z Tytusem Trzebieskim – pierwszą w dziejach kopalnię ropy naftowej. Znajdowała się w Bóbrce koło Krosna. Najpierw kopano w niej rowy, w których – na powierzchni wody gruntowej – gromadziło się po kilkadziesiąt litrów ropy dziennie. Potem zaczęto wiercić studnie, w końcu głębokie na kilkanaście metrów, ocembrowane drewnem szyby.
Trzy lata później Łukasiewicz założył destylarnie w Ulaszowicach i w Klęczanach pod Jasłem. Dojeżdżał stamtąd do Bóbrki, gdzie na głębokości 18 m natrafiono na obfite złoże – wydajność kopalni wzrosła do 2400–4000 litrów na dobę. Następnie uruchomił jeszcze większą przetwórnię ropy w Chorkówce koło Krosna, dużym majątku, który nabył. Oprócz nafty, wytwarzał z niej smary i oleje do maszyn, asfalt oraz parafinę. Były to osiągnięcia pionierskie w skali światowej, nagrodzone medalem i dyplomem uznania za zasługi dla przemysłu naftowego na Wystawie Powszechnej w Wiedniu .
Tak zaczął się do galicyjski boomu naftowy – powstawało mnóstwo szybów wierconych maszynowo. Łukasiewicz chętnie i bezpłatnie udzielał wszystkim zainteresowanym konsultacji. Chcąc zapewnić lokalnemu nafciarstwu solidne podstawy, zorganizował we Lwowie kongres naftowy oraz doprowadził do powstania Towarzystwa Naftowego dla Opieki i Rozwoju Przemysłu i Górnictwa Naftowego w Galicji (od 1880 Krajowego Towarzystwa Naftowego). Został jego prezesem.
W swoich przedsiębiorstwach gwarantował pracownikom opiekę lekarską i emerytury – po przepracowaniu 20 lat – łożył także na budowę dróg, szkół, burs, szpitali i inne cele społeczne. Wspomagał finansowo Powstanie Styczniowe, opiekował się też uchodźcami szukającymi schronienia w Galicji.W latach 1877–81 był posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego. Zmarł na zapalanie płuc 7 I 1882 w Chorkówce.
(TO-RT)
Źródło: „Ignacy Łukasiewicz” praca zbiorowa