Pochodzący z Warki Mikołaj Zieleński był kompozytorem i organistą.
Dokładna data jego urodzin nie jest znana, prawdopodobnie był to rok 1573. Wywodził się z rodu wareckich piwowarów. Rodzinny interes przejął jednak jego brak Aleksander, zaś Mikołaj w wieku około 15 lat – z rekomendacji lokalnego plebana – trafił do Warszawy. Kontynuował tam edukację muzyczną rozpoczęta w rodzinnym mieście pod okiem lokalnego organisty.
Już mając lat 19 Zieleński zyskał miano organowego wirtuoza stolicy Polski. Celem dalszej edukacji wyjechał do Włoch. Po trzech latach powrócił do kraju obejmując stanowisko nadwornego muzyka prymasa Wojciecha Baranowskiego. Arcybiskup był bardzo kontent z działalności Zieleńskiego, regularnie uświetniającego dźwiękami uroczystości kościelne oraz państwowe, toteż oferował mu w podzięce grunty na północnym Mazowszu.
Twórczość kompozytora znamy głównie z kronik, gdyż partytury zaginęły w zawierusze naszych dziejów. Zachowały się ich nieliczne fragmenty. Można z nich wnioskować, iż kompozycje były niejednorodne stylistycznie. Wprawdzie formalnie przynależały do nurtu renesansowej polifonii, lecz zdawały się zwiastować estetykę barokową.
Za datę zgonu muzyka przyjmuje się rok 1643. Miejsce pochówku pozostaje nieznane. Nie wiemy, też czy pozostawił jakieś potomstwo.
(TO-RT)
Źródło: „Encyklopedia muzyki” opr. A. Chodkowski
