Z kraju: Przeciw sowieckim okupantom

Przed 78 laty temu, 29 stycznia 1945 roku, utworzono organizację konspiracyjną “NIE”.

– Etymologia tej nazwy jest dwutorowa. “NIE” – skrót terminu „Niepodległość” ,a jednocześnie symbol sprzeciwu wobec Związku Sowieckiego. Komendantem Głównym organizacji został generał Leopold Okulicki ps. „Niedźwiadek^]”, zaś jej szefem sztabu gen. August Emil Fieldorf ps. „Nil” – wyjaśnia historyk, Maciej Bogdanowicz-Poremba.

Pomysł “NIE” pojawił się już w połowie roku 1943. Stanowił rozwinięcie instrukcji Rządu RP na uchodźstwie, nakazującej utrzymanie konspiracji w przypadku nienawiązania stosunków z ZSRR. Autorami koncepcji organizacyjnej i pierwszej wersji statutu była kadra kierownicza Armii Krajowej w porozumieniu z Naczelnym Wodzem, generałem Kazimierzem Sosnkowskim.

– NIE była nastawiona głównie na działalność długofalową. W bieżącej ograniczano się do samoobrony, propagandy, wywiadu oraz kontrwywiadu. Nie zakładano dywersji, ani  partyzantki. Organizacja została sparaliżowana po zatrzymaniu przez NKWD gen. Fieldorfa (7 marca 1945) i zesłaniu go – nierozpoznanego – do syberyjskiego łagru, a zwłaszcza aresztowaniu Komendanta Głównego “NIE” gen. Okulickiego – razem z przywódcami Polskiego Państwa Podziemnego (27 marca 1945) – i wywiezieniu ich do Moskwy, gdzie Sowieci wytoczyli im proces pokazowy – dopowiada Bogdanowicz-Poremba.

Kolejny komendant NIE – płk Antoni Sanojca – wystąpił do p.o. Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych – gen. Władysława Andersa o rozwiązanie organizacji, co miało miejsce 7 maja 1945.

(TO-RT)