Radomskie: Wdowa po Moniuszce

Tym mianem żartobliwie określano Marię Fołtyn, operową primadonnę rodem z Radomia.

Przyszła na świat w tym mieście 28 stycznia 1924 roku. Jej rodzice pochodzili ze wsi Korzeń, leżącej pod Białobrzegami. W dzieciństwie ich córka spędzała tam wakacje. W Radomiu skończyła szkołę podstawową oraz pensję Mari Gail (podczas okupacji tajne komplety).

Naukę śpiewu solowego rozpoczęła stosunkowo późno, bo będąc już pełnoletnią. Wcześniej jednak należała do chóru kościelnego. Uczęszczała do gdańskiej szkoły muzycznej, równocześnie pobierając lekcje prywatne u Adama Didura, a potem u Wandy i Ludwika Hendrichów. W Gdańsku ukończyła studio muzyczno-dramatyczne Iwo Galla. Po przeprowadzce do Warszawy była uczennicą Ady Sari, następnie kształciła głos pod okiem Giulii Tess w Vercelli oraz Waltera Baumlera w Lipsku. Już jako diva opery uzyskała dyplom reżyserii w stołecznej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej.

W trakcie pobytu w Trójmieście pracowała nad rolą tytułową w „Halce” Stanisława Moniuszki. Miała zadebiutować nią w sopockiej Operze Leśnej, lecz w zastępstwie chorej solistki debiut sceniczny Fołtyn miał miejsce w Operze Ślaskiej w Bytomiu 31 stycznia 1949. Po zaledwie jednym przedstawieniu wróciła nad morze, gdzie Gall zaangażował ją do Opery Bałtyckiej. Kolejnym przystankiem w jej artystycznym życiorysie stała się stolica. Do Opery Warszawskiej przyjął ją Zdzisław Górzyński, oferując – na dzień dobry – partię Balladyny w operze Władysława Żeleńskiego ”Goplana”.

Międzynarodowa kariera wokalna artystki nabrała rozpędu po zdobyciu – rok 1956 – trofeum w Vercelli, gdzie organizowany jest najbardziej prestiżowy konkurs wokalny na świecie. Gdy rok później dostała laur na turnieju śpiewaczym w Chiararte, zarzucono ją zawodowymi ofertami. Z recitalami gościła w: Lubece, Hamburgu, Bonn, Moskwie, Leningradzie, Toronto, Ottawie, Nowym Jorku, Rzymie, Pradze…

W kraju śpiewała w Teatrach Wielkich: warszawskim oraz łódzkim. Od 1970 zajęła się reżyserią przedstawień operowych. Jej zasługi w popularyzacji spuścizny muzycznej Moniuszki są nie do przecenienia. „Halkę” wyreżyserowała w Ankarze, Mexico City i Hawanie, „Straszny dwór” w Bukareszcie, Budapeszcie, Belgradzie, Bratysławie i Berlinie.

W styczniu 1976 roku podpisała list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, przez co dwa sezony była bezrobotna. W roku 1978 stworzyła Międzynarodowy Festiwal Moniuszkowski w Kudowie-Zdroju,. Dziesięć lat później założyła Towarzystwo Miłośników Muzyki Moniuszki.

W 1999 otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Radomia, a 2 czerwca 2012 przed budynkiem Zespołu Szkół Muzycznych w Radomiu odsłonięto pomnik artystki, dłuta Mariana Molendy. Zmarła – na skutek komplikacji po udarze mózgu – 2 grudnia 2012 w Warszawie. Spoczęła na Powązkach.

(TO-RT)

Źródło: A. Czopek, J. Multarzyński “Maria Fołtyn. Życie z Moniuszką”