Radomskie: Polskość między okładkami

“By żyć w Polsce. Chłopi ziemi radomskiej w walce, obronie i budowie Niepodległej” to tytuł książki Katarzyny Madejskiej.

Pracę opublikowało – pod patronatem Muzeum Wsi Radomskiej – Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii. Losy polskich chłopów w kontekście starań o powrót Polski na mapę Europy są wartościowym spojrzeniem na ich skomplikowaną sytuację przed ponad stu laty.

Mnogość wątków zaprezentowanych w publikacji powoduje, że jest to nadzwyczaj interesująca podróż w przeszłość, której poznanie pozwala lepiej zrozumieć teraźniejszość. Dodatkowym walorem jest arcyciekawa warstwa ikonograficzna. Pełno tu zdjęć, plakatów, politycznych afiszy, dokumentów i listów z epoki, które doskonale kreślą przed czytelnikiem wizerunek polskiej wsi i ziemi radomskiej w drodze do odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku.

Bogactwo źródeł wykorzystanych do stworzenia tej książki oraz ich umiejętne opracowanie dają szeroki wachlarz losów chłopów ziemi radomskiej przed i w trakcie I wojny światowej. Praca nie jest heroiczną epopeją, przedstawiającą jednoznacznie patriotyczną postawę tej dominującej grupy społecznej polskiego społeczeństwa. Oprócz opisu niewątpliwych poświęceń, położonych przez polskich chłopów jako podwaliny przyszłej, suwerennej Polski, możemy także spojrzeć wnikliwe na motywacje, którymi się kierowali. Ich trudna sytuacja materialna, pytania dotyczące kształtu przyszłego Państwa Polskiego, pojawiające się wątpliwości czy będzie ono sprzyjało arystokracji, która na nowo ich wykorzysta i pozbawi części przysługujących chłopom praw, kwestie związane z identyfikacją oraz wiernością poszczególnym państwom zaborczym, które w różnej formie obiecywały odrodzenie Polski po I wojnie światowej, wreszcie walka różnych stronnictw politycznych o poparcie ze strony chłopów, etc. – wszystko to figuruje na kartach tego wyczerpującego dzieła. Autorka rekomenduje je następująco:

„To właśnie chłopi w ogólnym rozrachunku zdecydowali o naszej niepodległości, chociaż z dużą dozą nieufności, połączonej wszakże z nadzieją na lepszy los i ofiarnością. (…) sami starali się upamiętniać to wiekopomne wydarzenie, jakim było odzyskanie niezależności państwowej. Świadczą o tym wznoszone później kapliczki przydrożne z okazji zakończenia wojny czy kolejnych rocznic odrodzenia Polski. Takie pomniki nadal stoją w: Borkowicach, Dąbrówce Nagórnej, Dzieżkówku Starym, Prędocinku, Ruszkowicach, Seredzicach, Błazinach Dolnych, Granowie nad Wisłą i Janowicach.”

Tom jest dostępny w bibliotece radomskiego Powiatowego Instytutu Kultury oraz jego oddziałach.

(TO-RT)

Źródło: pik.radom.pl/facebook