W radomskim rynku zakończył się remont Domów Gąski i Esterki. Znajdzie się tam Muzeum Historii Radomia. Będzie to jedna z najnowocześniejszych placówek muzealnych w Polsce.
Remont zabytkowych kamienic został zakończony. Kompletowane są już pierwsze eksponaty, które znajdą się na wystawach. Aranżacja wnętrz ma się rozpocząć w lipcu, czyli od razu po zakończeniu remontu. Do tego czasu zostanie skompletowana część wyposażenie.
Dom Gąski – jednopiętrowy – o dwu kondygnacjach – trójosiowy, z sienią z boku i jednobiegową klatką schodową, fasadą z barokowym wolutowym szczytem – rozczłonkowanym pilasterkami – zwieńczonym trójkątnie wystawił rajca miejski u schyłku XVI wieku Stanisław Gąska. Wedle legendy kilkadziesiąt lat później kwaterował w nim dwukrotnie król szwedzki Karol Gustaw. Pod koniec następnego stulecia mieściła się tam apteka Christiana Valentino, zaś w okresie zaboru rosyjskiego skład piwa. Po II wojnie światowej przeszedł w ręce państwa. Został wtedy gruntownie wyremontowany i zaadoptowany do celów wystawienniczych.
Dom Esterki – jednopiętrowy, czteroosiowy, podpiwniczony, z jednobiegową klatką schodową, fasadą z barokowym wolutowym szczytem zwieńczonym trójkątni – to jeden z najstarszych murowanych budynków mieszkalnych w Radomiu. Zbudowany na zlecenie lokalnego mieszczanina Ignacego Gaczkowskiego. Miejscowa tradycja wiąże gmach z romansem króla Kazimierza Wielkiego. Właśnie tu miała kwaterować jego żydowskiego pochodzenie metresa – Esterka. Gdy władca przebywał w Radomiu przychodził do niej na schadzki potajemnym przejściem podziemnym z zamku. Podczas okupacji niemieckiej budynek rozebrana do piwnic. Po II wojnie światowej zrekonstruowano z pieniędzy Społecznego Funduszu Odbudowy Stolicy (o czym informuje kamienna tablica na fasadzie frontowej). Nie jest wierna kopią poprzedniczki. Wnętrze zaadaptowano na potrzeby wystawiennicze. Początkowo siedzibę znalazło tam Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, słynące z organizacji Salonów Zimowych – wystaw sztuki współczesnej, a potem Biuro Wystaw Artystycznych.
Po jego likwidacji zarząd nad kamieniczkami Gąski i Esterki sprawuje Muzeum im. Jacka Malczewskiego. W latach 1990–2018 mieściło się w nich Muzeum Sztuki Współczesnej, skąd zbiory przeniesiono do Mazowieckiego Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”.
Muzeum Historii Radomia ma stać się miejscem pamięci prezentującym losy Radomia od epoki średniowiecza do czasy współczesne.
(TO-RT)
Źródło: J. Sekulski „Encyklopedia Radomia”