• Zgłoś nam!
  • Radomskie Wiadomości
    • Radom
    • Powiat Białobrzeski
    • Powiat Grójecki
    • Powiat Kozienicki
    • Powiat Lipski
    • Powiat Radomski
    • Powiat Przysuski
    • Powiat Szydłowiecki
    • Powiat Zwoleński
  • Kultura
  • Uzyskaj Pomoc
  • Kronika Policyjna
  • Sport
  • Zdrowie
  • Kontakt
sobota, 23 września, 2023
  • Login
Radomskie.info | Portal Informacyjny
  • Zgłoś nam!
  • Radomskie Wiadomości
    • Radom
    • Powiat Białobrzeski
    • Powiat Grójecki
    • Powiat Kozienicki
    • Powiat Lipski
    • Powiat Radomski
    • Powiat Przysuski
    • Powiat Szydłowiecki
    • Powiat Zwoleński
  • Kultura
  • Uzyskaj Pomoc
  • Kronika Policyjna
  • Sport
  • Zdrowie
  • Kontakt
No Result
View All Result
Radomskie.info | Portal Informacyjny
No Result
View All Result

Powiat radomski: Tradycyjne wielkanocne barabanienie w Iłży [WIDEO]

Łukasz Bigoszewski by Łukasz Bigoszewski
3 kwietnia, 2021
in Kultura, Powiat Radomski
0

fot. Urząd Miejski w Iłży

0
SHARES
137
VIEWS
Udostępnij na FacebookuUdostępnij na Twitterze

Nie ma w Iłży Wielkanocy bez barabana. Ta kilkusetletnia tradycja odbywała się w nocy z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę poprzez obchód z zabytkowym bębnem po mieście. Charakterystyczne, rytmiczne, przenikliwe bębnienie, które niesie się w mroku, docierało do pobliskich wiosek. Niestety w te święta, podobnie jak w zeszłym roku, tradycja ze względu na pandemię koronawirusa będzie kultywowana w inny niż zwykle sposób.

Tradycja od XVII w.

Jak głosi miejscowa legenda, zwyczaj ten praktykowany jest rokrocznie od XVII wieku. Barabaniono nawet w czasie II wojny światowej. Wyjątkiem była jedynie pierwsza Wielkanoc w stanie wojennym, kiedy nie wydano zgody na procesję. Miejscowi mówią, że: „nie ma w Iłży Wielkanocy, jak nie ma barabana”. Obchód z zabytkowym bębnem po mieście kończyło okres Wielkiego Postu oraz zapowiadało zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Ta tradycja jest trwała i stabilna.

Są dwie teorie pojawienia się tego zwyczaju w Iłży. Według pierwszej, baraban został w mieście po wkroczeniu wrogich wojsk podczas potopu szwedzkiego, które nadawały za jego pomocą sygnał do natarcia. Zgodnie z drugą był to łup wojenny zabrany Turkom w czasach Odsieczy Wiedeńskiej. Podobno na bębnie wybita była data 1638, chociaż możliwe, że było 1668 lub 1668, a może 1683, co mogło świadczyć, iż bęben został wykonany przed Potopem Szwedzkim (1655-1660). Rok 1683 pasowałby do daty Odsieczy Wiedeńskiej. Aurę tajemniczości może potęgować fakt, że po koniecznej naprawie, która miała miejsce kilkanaście lat temu, ślad z datą uległ zatarciu, pozostając jedynie w pamięci tych, którzy go widzieli.

Charakterystyka barabana

Według „Słownika Języka Polskiego” PWN, baraban to wielki bęben turecki używany przez pułki janczarskie i niektóre oddziały dawnych wojsk polskich. Jest instrumentem muzycznym z grupy membranofonów, o donośnym, głębokim dźwięku. W innych częściach Polski taki instrument nazywany jest tarabanem.

Iłżecki bęben ma średnicę 1 metra i wysokość 50 centymetrów. Kocioł wykonano z jednego płata cienkiej miedzianej blachy. Osadzony jest na stalowym kutym trójnogu. Membranę wykonano ze skóry źrebięcej. Używa się również skóry cielęcej. Warto dodać, że barabaniarze sami ją wyprawiają w tradycyjny i sobie tylko znany sposób. Rytm na bębnie powstaje dzięki pałkom z leszczynowego kija i filcu. Instrument przechowywany jest w skarbczyku miejscowego kościoła farnego pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Pojawia się publicznie wyłącznie raz w roku.

Symbol Iłży

Baraban wpisuje się w historię Iłży, dlatego zgodnie z tutejszą tradycją, również bębniący na nim powinni być jej mieszkańcami. Najczęściej są nimi od pokoleń mężczyźni z tych samych rodzin, zdarza się, że rola ta przechodzi z ojca na syna. Ponadto, zgodnie z oczekiwaniami, każdy z barabaniarzy powinien mieć nieskazitelną opinię i być człowiekiem poważanym w społeczności. Koniecznym wymogiem jest również poczucie rytmu. Przyjęcie do grona bębniących traktowano w Iłży jako nobilitację – chętnych nie brakowało. W tej chwili wszystkie miejsca obsadzono. Poza ośmioma barabaniarzami, potrzebni są jeszcze dwaj silni mężczyźni do niesienia bębna.

Jak wyglądało barabanienie przed pandemią?

Solista Marian Rachudała chodzi z barabanem od 1982 roku. Z racji tego, że świetnie nadawał rytm, to od razu przejął w rolę prowadzącego. Ma dobre muzyczne podstawy, ponieważ przez 51 lat grał na saksofonie w orkiestrze Ochotniczej Straży Pożarnej.

Zwyczaj barabanienia rozpoczynał się w Wielką Sobotę. Miejscem zbiórki było podwórko Mariana Rachudały. Około tygodnia przed tym wydarzeniem, bęben zabierano z kościelnego skarbczyka i przenoszono do garażu w celu sprawdzenia jego stanu. Dotyczyło to zwłaszcza membrany, która wytrzymuje średnio 7 lat. Skórę trzeba było odpowiednio naciągnąć i natłuścić olejkiem kamforowym, żeby nadać jej sprężystości. Posiadano jedną skórę w zapasie, na wypadek pęknięcia.

Barabaniarze zbierali się przed godziną 24.00, po to żeby poćwiczyć „po cichu”. Punktualnie o północy wyruszali w kierunku ulicy Bodzentyńskiej, gdzie odbywało się pierwsze „tarabanienie”. Na znak solisty wchodziła pozostała siódemka. Wtedy zaczynało się właściwe bębnienie. Każdy set trwał mniej więcej 5 minut. Granie na bębnie to właściwie wybijanie rytmu i powtarzanie go po kilkanaście razy. Z tego miejsca rozpoczynała się właściwa droga marszu licząca ok. 10 km i mająca zwyczajowe 32 przystanki.

Barabaniarze podczas marszu zataczali wielkie koło i obchodzili niemal całe miasto. Rokrocznie bębniło się pod domami wyróżnionych gospodarzy. Ci wychodzili z domów, witając grupę i dzieląc się jajkiem ze święconki. Panuje przekonanie, że barabanienie przynosi pomyślność, warto więc ubiegać się o to wyróżnienie.

W nocnym pochodzie uczestniczyli mieszkańcy Iłży i przyjezdni. Zbierało się nawet kilkaset osób. Z reguły około godziny 3.00, widzowie wykruszali się i do końca zostawali sami bębniarze.

Ostatni przystanek był przed drzwiami głównymi kościoła pw. Wniebowzięcia NMP. W tym miejscu przez 15 minut odbywało się skumulowane barabanienie, symbolizujące pękanie skał. Odnosiło się to do znaku odsunięcia się głazu, którym zamknięto grób Chrystusa. Obchód z bębnem trwał dokładnie sześć godzin. Barabaniarze musieli tak wyliczyć czas, aby być na placu kościelnym na kilka minut przed rozpoczęciem Rezurekcji. Ostatnie uderzenia powinny pokryć się wraz z biciem godziny szóstej na zegarze znajdującym się na dzwonnicy.

Obchodzenie zwyczaju w pandemicznych czasach

Hałas to apotropeion – środek magiczny – odpędzający złe moce w momentach granicznych, do jakich należy wiosna i początek roku wegetacyjnego. Czas ten zbiega się z Wielkanocą, obchodzoną w niedzielę po pierwszej wiosennej pełni księżyca. Chrześcijańskim wyjaśnieniem tego zwyczaju jest pożegnanie z ciszą Wielkiego Postu. W okolicy Iłży, jak słyszą baraban, to mówią, „że wyganiają tam post”.

Niestety ze względu na panującą epidemię, w tym roku nie będzie możliwe obchodzenie zwyczaju w tradycyjny sposób. Chcąc jednak zapewnić ciągłość tego unikalnego wydarzenia Urząd Miejski w Iłży wraz z przedstawicielami barabaniarzy zdecydował, że głos zabytkowego bębna zabrzmi z głośników, tuż przed godziną 22:00.

Źródło: ilza.pl

Tags: barabanbarabanienieIłżaŚwięta WielkanocneWielka SobotaWielkanoczwyczaj wielkanocny
Łukasz Bigoszewski

Łukasz Bigoszewski

Zapamiętaj ten numer! +48 222 309 900 – to numer SOS – Linia Pomocy Pokrzywdzonym

by Redakcja Radomskie.info
21 lutego, 2022
0
Zapamiętaj ten numer! +48 222 309 900 – to numer SOS – Linia Pomocy Pokrzywdzonym
Prawo

Jesteś ofiarą przestępstwa? Świadkiem? Doznajesz przemocy np. w rodzinie? Czujesz się osamotniony? Szukasz pomocy? Zadzwoń na numer +48 222 309...

Read more

Dom bezpiecznym miejscem!

https://www.youtube.com/watch?v=7ZUmk2pQQ8c
No Result
View All Result

Gdzie uzyskać bezpłatną pomoc prawną?

Powiat radomski: „Drewno – materiał doskonały”.
Kultura

Powiat radomski: „Drewno – materiał doskonały”.

23 września, 2023
Radom: Zaledwie punkt Radomiaka
Powiat Radomski

Radom: Zaledwie punkt Radomiaka

23 września, 2023
Kultura

Radom: Inauguracja sezonu Radomskiej Orkiestry Kameralnej

23 września, 2023

Kto może uzyskać bezpłatną pomoc prawną?

Ostatnie wpisy

  • Powiat radomski: „Drewno – materiał doskonały”.
  • Radom: Zaledwie punkt Radomiaka
  • Radom: Inauguracja sezonu Radomskiej Orkiestry Kameralnej
  • Region radomski: Zatrzymani za zbyt szybką jazdę
  • Radom: Wizyta premiera w Fabryce Broni „Łucznik”

Popularne wpisy:

  • Powiat grójecki: W ogrodzenie z trzema promilami

    Radom: Nie żyje 56-latek. Prokuratura: Nie doszło do pobicia

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Radom: 23-latek zatrzymany za usiłowanie zabójstwa

    0 shares
    Share 0 Tweet 0
  • Powiat radomski: Wypadek z udziałem motocykla w Augustowie

    0 shares
    Share 0 Tweet 0

Skontaktuj się z nami!

Serdecznie zapraszamy do kontaktu, nasza redakcja czeka na e-maile o Państwa problemach, wydarzeniach mających miejsce na terenie Radomia i okolic, organizacji ciekawych wydarzeń!

Nasz e-mail: [email protected]
Na Facebooku: Radomskie.info - Informacje z Regionu
HISTORIA

Powiat radomski: Kolejka wąskotorowa wkrótce ruszy na tory

22 maja, 2022
Radom: „Wysokościowce” w Radomiu [Video]
Radom

Radom: „Wysokościowce” w Radomiu [Video]

25 marca, 2022

Tagi:

Białobrzegi (150) dofinansowanie (163) drogi (141) dzieci (140) Fundusz Sprawiedliwości (149) Grójec (162) historia (478) inwestycja (303) inwestycje (146) KMP Radom (426) koncert (127) Konkurs (130) Kozienice (161) KPP Grójec (204) Kultura (484) muzyka (180) mzdik radom (150) patriotycznie (394) Pionki (176) piłka nożna (127) policja (753) Policja Radom (314) pomoc (341) pomoc pokrzywdzonym (620) Powiat Białobrzeski (258) Powiat Grójecki (484) powiat kozienicki (275) powiat lipski (175) powiat przysuski (207) powiat radomski (821) powiat szydłowiecki (233) Powiat Zwoleński (231) przestępstwo (179) Radom (2332) Radomiak Radom (130) radomskie (1124) region radomski (591) sport (304) Straż Pożarna (203) Szydłowiec (137) sąd (174) wydarzenie (196) wypadek (288) wystawa (137) zatrzymanie (136)

Copyright © 2021 Stowarzyszenie Przyjaciół Zdrowia - Wszelkie prawa zastrzeżone

No Result
View All Result
  • Zgłoś nam!
  • Radomskie Wiadomości
    • Radom
    • Powiat Białobrzeski
    • Powiat Grójecki
    • Powiat Kozienicki
    • Powiat Lipski
    • Powiat Radomski
    • Powiat Przysuski
    • Powiat Szydłowiecki
    • Powiat Zwoleński
  • Kultura
  • Uzyskaj Pomoc
  • Kronika Policyjna
  • Sport
  • Zdrowie
  • Kontakt

Copyright © 2021 Stowarzyszenie Przyjaciół Zdrowia - Wszelkie prawa zastrzeżone

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist