Zdzisław Wincenty Przyjałkowski brał udział w wojnie z bolszewikami i kampanii wrześniowej. Pochodził z Magnuszewa.
Przyszedł tam na świat 6 października 1892. Jego ojciec był właścicielem okolicznego folwarku. Matka, de domo Kreyser, wywodziła się z rodu niemieckich kolonistów – właścicieli młyna i wiatraka. Ich syn od piętnastego roku życia kształcił się we Lwowie. Zdał tam – eksternistycznie – maturę, a potem kontynuował edukacją na politechnice. Jednocześnie zaangażował się w polską konspirację niepodległościową.
Podczas I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich, wspinając się po szczeblach kariery wojskowej. Po kryzysie przysięgowym internowano go w Beniaminowie.
U progu odzyskania przez Polskę niepodległości bił się z Ukraińcami o Lwów. Następnie mężnie powstrzymywał nawałę bolszewicką, za co otrzymał krzyż Virtuti Militari. A gdy zapanował pokój pełnił kierownicze stanowiska w garnizonach na terenie całego kraju. Regularnie uczestniczył w manewrach. Szkolił kadry oficerskie. Często bywał na poligonach.
W 1939 roku został mianowany generałem. Wojował z Niemcami na Pomorzu, Kujawach i pod Kutnem. Następnie bronił przed nimi Warszawy. Po kapitulacji trafił do oflagu na terenie Trzeciej Rzeszy. W niewoli przebywał do kwietnia 1945 roku, kiedy obóz wyzwolili Amerykanie.
Z uwagi na antykomunistyczne przekonania zdecydował się pozostać na emigracji. Jesienią 1946 roku udało mu się nielegalnie ściągnąć z Polski do Szwecji żonę oraz nastoletnią córkę. Przepłynęły Bałtyk ukryte pod pokładem statku.
Zamieszkali w Sztokholmie. Generał pracował w fabryce sygnalizacji morskiej, następnie w przedsiębiorstwie elektryfikacyjnym. Działał w kręgach polonijnych i kombatanckich. W 1969 roku pomagał polskich wygnańcom, którzy znaleźli azyl na szwedzkiej ziemi. Między innymi rodzinie wiolinisty Krzysztofa Zdrzałki, później pierwszego skrzypka sztokholmskiej orkiestry symfonicznej. Przyjałkowski zmarł 12 kwietnia 1971. Spoczywa na cmentarzu w stolicy Szwecji.
(TO-RT)
Źródło: L. Hermann „Przez Bałtyk. 1000 lat polsko-szwedzkich wojen i miłości”
