Powiat grójecki: Teatrolog z Mogielnicy

Był nim Stefan Treugutt, urodzony tam 17 kwietnia 1925 roku.

Jego przodkowie przybyli do Polski z Badenii na początku XIX wieku i szybko zakorzenili się naszej kulturze i tradycji. Pradziadek i dziadek prowadzili młyn, wspomagając powstańców listopadowych i styczniowych, ojciec zerwał z kupiecką tradycją zostając nauczycielem. W latach 1919-1931 kierował szkoła powszechną w Mogielnicy. Jego żona też była nauczycielką.

Mały Stefan spędził w tej wsi pierwsze 6 lat życia. Potem rodzina przeprowadziła się do Drohiczyna, gdzie w szkole prowadzonej przez rodziców rozpoczął sformalizowaną edukację. Po 17 IX 1939 r. po zajęciu ziem wschodnich przez Sowietów kontynuował ją w dziewięcioletniej szkole radzieckiej w Hajnówce. Akces 15-latka do Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Białorusi sprawił podobno, że wraz z rodzicami nie został zesłany do łagrów.

Po zajęciu Białostocczyzny przez Niemcy pracował jako robotnik kolejowy i pisarz gminny, działając zarazem w „małym sabotażu” W 1945 zdał maturę w Siemiatyczach, po czym wstąpił na fakultet filologii polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończywszy 4 lata później (magisterium nt. Juliusza Słowackiego) poświecił się działalności naukowej,

Zatrudniono go w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Należał do komitetu redakcyjnego wydawnictwa „Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku”, a następnie został szefem Działu Wydawnictw IBL PAN. Jednocześnie prowadził pracę pedagogiczną. Wykłady i seminarium z romantyzmu i literatury współczesnej na UW, później nauczał także w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie. Chronił studentów przed sankcjami związanymi z Marcem 1968 roku.

Jednak głównym obszarem jego zainteresowań pozostawał teatr. Pierwsze recenzje drukował jeszcze podczas studiów w pismach „Wieś”, „Gromada” i „Pokolenie”. Potem współpracował z „Nową Kulturą” oraz „Przeglądem Kulturalnym”. Oprócz omówień i premier publikował teksty dotyczące literatury – w szczególności dramatopisarstwa. Piastował też kierownictwo literackie kilku krajowych scen. W latach 1955-75 popularność i powszechną rozpoznawalność przyniosły mu prelekcje wygłaszane przed kolejnymi przedstawieniami Teatru Telewizji. Po nagłej – zawał serca – śmierci (8 lipca 1991 r.) Treugutta , Sekcja Polska Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Teatralnych ustanowiła nagrodę jego imienia, przyznawaną twórcom Teatru Telewizji. Mogiła teatrologa znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

(TO-RT)

Źródło: T. Podhorecka „Melpomena w polskich mediach”