Powiat grójecki: Dwór w Warpęsach

Jest atrakcją tej wsi, położonej w gminie Jasieniec.

Powstał w roku 1829 na zlecenie rodziny Domańskich. Kilkanaście miesięcy później stacjonowali tam Powstańcy Listopadowi, lecząc rany po stoczonej w okolicach Tarczyna potyczce z armią carską. Około 1900 roku został przebudowany na polecenie następnych właścicieli dworu, rodu Suskich. W ich posiadaniu pozostawał aż do zakończenia II wojny światowej, kiedy to stał się przytuliskiem dla osób poszukiwanych przez Niemców.  Po 1945 roku zdewastowany dwór, szybko popadał w ruinę. W roku 1991 rozpoczęła się jego odbudowa i restauracja, staraniem nowego, prywatnego właściciela.

Budynek murowany z cegły i otynkowany, posadowiony na planie prostokąta, o regularnej bryle, parterowy, podpiwniczony, z mieszkalnym poddaszem przykrytym dachem naczółkowym o połaciach krytych blachą. Elewacja frontowa 9 osiowa, z 3 osiowym, obustronnym, piętrowym ryzalitem wieńczonym trójkątnym szczytem. Ryzalit rozczłonkowany pilastrami toskańskimi. Otwory okienne ryzalitu i główne wejście do dworu umieszczone na osi zamknięte półkoliście. Otwory okienne skrzydeł bocznych prostokątne, dekorowane prostymi naczółkami nad okiennymi. Elewacja frontowa dekorowana boniowaniem narożnym oraz gzymsem kordonowym w formie wałka. Do skrzydeł bocznych dobudowany nowsze przybudówki. Od wschodu przybudówka wyposażona w trój kondygnacyjną wieżę na planie kwadratu. Wyżej przechodzi do planu eliptycznego poprzez oktogon. W ostatniej kondygnacji wieży otwory okienne zamknięte półkoliście. Zwieńczenie wieży w formie krenelażu wspartego na kroksztynach. Otwory okienne w przybudówkach zamknięte dwulistnie. Układ wnętrz dwutraktowy, przekształcony, z sienią i salonem na osi. Całość skomponowana w duchu późnego klasycyzmu.

Obiekt otacza okazały park o powierzchni 15,25 ha, z zachowanym starodrzewem. Ponadto opodal znajduje się zabytkowy młyn z XIX wieku oraz  neorenesansowa wozownia z ozdobnym szczytem.

(TO-RT)

Źródło: L. Herz “Podróże po Mazowszu”