Radomskie: Uznany za winnego

Stefan Pietrusiński ps. „Rysiek”, jeden z Żołnierzy Niezłomnych.

Urodzony 2 września 1929 roku w Goszczynie. Skazany z wyroku władz komunistycznych na karę śmierci. Stracony 15 kwietnia 1953 r. Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Odrodzenia Polski.

Ukończył gimnazjum w Goszczynie. Był członkiem Związku Harcerstwa Polskiego. W latach 1947–1949 uczył w szkołach powszechnych powiatu grójeckiego. Najpierw w w Suchostrudze, potem w Olszanach. Po powołaniu do wojska służył w jednostce w Siedlcach, później był pisarzem w kancelarii ogólnej Głównej Kontroli Wojskowej Ministerstwa Obrony Narodowej

Od wiosny 1948 współtworzył struktury konspiracyjnej organizacji niepodległościowej Obrona Konspiracyjna Polskiego Stronnictwa Ludowego, założonej przez Henryka Bąka, wówczas maturzysty. Po kilku miesiącach przekształciła się ona w Polską Szturmówkę Chłopską. Niebawem liczyła 500 członków. Miała agendy w woj. warszawskim, kieleckim i łódzkim.

Była organizacją o charakterze propagandowym i militarnym, całkowicie niezależną od działających w podziemiu struktur niepodległościowych. Za cel stawiała sobie „walkę z komunizmem i obecnym ustrojem Polski Ludowej”. Początkowo działalność ograniczona była do wydawania i kolportowania odezw i ulotek. Zbierano też dane o szczególnie gorliwych komunistach i milicjantach, podejmowano akcje rozbrajania posterunków Milicji Obywatelskiej. Pietrusiński został prezesem jednego z podokręgów organizacji (obejmującego gminę błędowską) i zastępcą Bąka.

Konspiracji nie zaprzestał również podczas służby wojskowej. Realizował wtedy akcję PSCh o kryptonimie „O.W.” („opanowanie wojska”). Chodziło o prowadzenie wśród żołnierzy agitacji oraz werbowaniu ich do podziemia – w kontekście planowanego w przyszłości powstania zbrojnego.

Na przełomie zimy i wiosny 1952, kiedy było już pewne, że „O.W.” nie ma szans powodzenia, bo rozpoczęty w 1950 konflikt koreański nie przerodzi się w III wojnę światową, Bąk nakazał zaprzestanie działalności oraz pozbycie się zgromadzonej broni. Jednakże w tym samym czasie UB rozpoczęło likwidację PSCH, rozpracowanej w wyniku prowokacji, zorganizowanej przez Wydział IV Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Od końca kwietnia do połowy maja 1952 do aresztu trafiło 115 konspiratorów.

Po brutalnym śledztwie stanęli przed Wojskowym Sąd Rejonowy w Warszawie, który uznał, że PSCH była formacją szczególnie niebezpieczną, ponieważ dysponowała znaczną ilością broni palnej, szybko się rozrastała, a także prowadziła szeroką „działalność propagandową przeciwko kolektywizacji wsi i godziła w podstawy sojuszu robotniczo-chłopskiego”. Na kary pozbawienia wolności – od 2 do 15 lat – skazano 62 osoby.

Wobec Bąk i Pietrusińskiego orzeczono karę śmierci. Temu pierwszemu zamieniono wyrok na dożywocie, a drugiego: „uznanego za winnego z racji tego, iż w trakcie służby w armii przekazywał Bąkowi dane Ministerstwa Obrony Narodowej stanowiące tajemnicę wojskową”, jak brzmiało uzasadnienie wyroku, stracono w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie..

Rodzina o egzekucji dowiedziała się dopiero pół roku później. Miejsca pochówku do dziś nie udało się ustalić. Na cmentarzu w Przybyszewie stoi pamiątkowy obelisk ku jego czci.

Decyzją prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 14 listopada 2008 r. Stefan Pietrusiński został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski: “za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych w kraju”. Odznaczenie przekazano jego rodzinie  w Kościele św. Józefa Oblubieńca NMP w Warszawie, podczas uroczystości odsłonięcia i poświęcenia tam tablicy pamiątkowej upamiętniającej Henryka Bąka, przywódcę Polskiej Szturmówki Chłopskiej i jego podwładnych.

(TO-RT)

Źródło: T. Swat „Przed Bogiem i historią. Księga ofiar komunistycznego reżimu w Polsce lat 1944–1956”